عربستان چگونه راه سرمایه‌گذاری را باز می‌کند؟

به گزارش تجارت‌نیوز، سرمایه‌گذاری خارجی شامل جریان سرمایه ورودی از یک کشور به کشور دیگر است که به سرمایه‌گذاران خارجی سهم مالکیت زیادی در شرکت‌ها و دارایی‌های داخلی می‌دهد. سرمایه‌گذاری خارجی بیانگر این است که خارجی‌ها، نقش فعالی در مدیریت دارند که به عنوان بخشی از سرمایه‌گذاری یا سهامداری آنها در نظر گرفته می‌شود. این سرمایه‌گذاری باید تا حدی که سرمایه‌گذار خارجی را قادر سازد تا بر استراتژی تجاری تأثیر بگذارد، کافی باشد. در روند مدرنیته به سمت جهانی شدن، شرکت‌های چندملیتی تمایل دارند در کشورهای مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

شرکت‌های بزرگ چندملیتی با افتتاح شعب و گسترش سرمایه‌گذاری‌های خود در سایر کشورها به دنبال فرصت‌های جدید برای رشد اقتصادی هستند. سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی شامل سرمایه‌گذاری فیزیکی بلندمدت مانند افتتاح کارخانه یا خرید ساختمان است که توسط یک شرکت در یک کشور خارجی انجام می‌شود.

سرمایه‌گذاری خارجی به افزایش تولید ناخالص داخلی یک کشور کمک می‌کند و موجب پیشرفت اقتصادی می‌شود. یکی از کشورهایی که اخیرا در تلاش بوده تا این سرمایه خارجی ورودی را افزایش دهد، عربستان سعودی است.

عربستان سعودی ماه گذشته راه‌اندازی چهار منطقه اقتصادی جدید را اعلام کرد که به سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاری در این کشور ارائه می‌دهد و هدف آن افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی  (FDI) در این کشور است.

خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری عربستان سعودی، این اتفاق را یک اتفاق هیجان‌انگیز برای کشورش قلمداد کرد.

او در بیانیه‌ای که توسط خبرگزاری عربستان سعودی منتشر شد، گفت: «ما مفتخریم که شاهد راه‌اندازی این چهار منطقه ویژه اقتصادی هستیم. مناطقی که این فرصت را برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم می‌کند تا در سریع‌ترین رشد اقتصادی جهان سهم داشته باشند. این مناطق همچنین به عربستان سعودی این امکان را می‌دهند که اصلاحات خاص را با سرعت بیشتری دنبال کند و تجارت در این کشور را بیشتر تسهیل کند.

عربستان سعودی این چهار منطقه ویژه اقتصادی (SEZ) را در سراسر کشور راه‌اندازی کرد تا شرکت‌های بین‌المللی در داخل این کشور فعالیت کنند. این چهار منطقه جدید به صورت استراتژیک در سراسر کشور توزیع شده است و شامل شهر اقتصادی ملک عبدالله در غرب عربستان، جزان در بخش جنوب غربی، راس‌الخیر در قسمت شمال شرقی و  رایانش ابری در شهر ملک عبدالعزیز برای علم و فناوری هستند که در مرکز عربستان سعودی یعنی شهر ریاض واقع شده است.

هدف عربستان از راه‌اندازی مناطق ویژه اقتصادی چیست؟

مناطق ویژه اقتصادی، مناطقی از لحاظ جغرافیایی در یک کشور  تعریف شده‌اند و  اجازه فعالیت‌های اقتصادی ویژه را می‌دهند. به طور کلی مقررات این مناطق با مقررات کشوری که در آن واقع شده‌اند متفاوت است. مقررات اقتصادی مناطق ویژه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی سودمندتر و جذاب‌تر هستند.

مناطق ویژه اقتصادی عربستان سعودی مشوق‌هایی مانند مالیات‌های شرکتی رقابتی، واردات ماشین‌آلات و مواد خام بدون عوارض گمرکی، مالکیت ۱۰۰ درصدی شرکت‌ها، روش‌های یکپارچه تاسیس و انعطاف‌پذیری در به‌کارگیری نیروی کار خارجی را ارائه می‌دهند.

بر اساس گزارش مجله فوربس، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در عربستان سعودی از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ تقریباً ۶۰ درصد کاهش یافته که اولین کاهش سالانه آن در حدود پنج سال گذشته و بزرگترین کاهش در بیش از ۱۵ سال گذشته بوده است.

بر اساس داده‌هایی که فوربس در فوریه سال جاری از بانک مرکزی عربستان سعودی جمع‌آوری کرد، کل سرمایه‌گذاری در این کشور در سال گذشته ۷.۹ میلیارد دلار بود. رکورد سرمایه‌گذاری خارجی در عربستان از سال ۲۰۱۶ مربوط به سال ۲۰۲۱ بود که ۱۹.۳ میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد این کشور شد. با اینکه میزان سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور در سال گذشته از لحاظ حجم سرمایه در رتبه بعدی قرار می‌گیرد اما هنوز با رتبه اول یعنی سال ۲۰۲۱ فاصله زیادی دارد.

هدف استراتژی اقتصادی بلندمدت عربستان سعودی یا همان چشم‌انداز ۲۰۳۰، افزایش سهم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تولید ناخالص داخلی (GDP) از ۰٫۷ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۵٫۷ درصد تا سال ۲۰۳۰ است.

مناطق اقتصادی ویژه عربستان سعودی در چه زمینه‌ای فعالیت دارند؟

بیانیه خبرگزاری عربستان سعودی، نقاط قوت اقتصادی هر یک از چهار منطقه ویژه را مشخص کرد.

منطقه ملک عبدالله یک مرکز ساحلی در دریای سرخ برای تولید و لجستیک پیشرفته برای صنایعی از جمله فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری پزشکی و زنجیره‌های تامین خودرو است. شرکت آمریکایی خودروهای الکتریکی Lucid Motors سال گذشته اعلام کرد که اولین کارخانه بین‌المللی خود را در این منطقه با هدف تولید ۱۵۰ هزار خودرو در سال و رسیدن به درآمد ۳٫۴ میلیارد دلاری در طول ۱۵ سال، راه‌اندازی خواهد کرد.

همچنین در امتداد دریای سرخ، منطقه جازان، یک مرکز صنعتی و نقطه مرکزی برای تجارت با آفریقا و آسیا قرار دارد که امکان دسترسی به یکی از بزرگترین بنادر عربستان سعودی برای واردات و صادرات کالا و مواد اولیه را فراهم می‌کند. این منطقه بخشی از منطقه حاصل‌خیزتر جنوب غربی این کشور نیز هست که برای تولید، پردازش و توزیع محصولات غذایی استفاده می‌شود.

منطقه راس‌الخیر یک اکوسیستم دریایی کاملا یکپارچه در منطقه شمال شرقی عربستان سعودی است که فرصت‌هایی برای ساخت و تعمیر کشتی، حفاری دریایی و زنجیره ارزش دریایی را ایجاد می‌کند.

منطقه جدید رایانش ابری ملک عبدالعزیز به عنوان یک مرکز نوآوری برای تکنولوژی‌های نوظهور و دگرگون‌ساز عمل می‌کند. این منطقه از سیاست Cloud First کشور در سال ۲۰۱۹ پیروی می‌کند که هدف آن تسریع پذیرش خدمات رایانش ابری است. در فوریه سال جاری، مایکروسافت برنامه خود را برای سرمایه‌گذاری در یک مرکز داده ابری جدید در عربستان سعودی اعلام کرد.